سازمان گزارشگران بدون مرز، در آستانه 22 خرداد، با انتشار بیانیه ای به تشریح وضعیت آزادی بیان و مطبوعات در یک ساله گذشته پرداخت و آماری در خصوص برخوردهای صورت گرفته با روزنامه نگاران و مطبوعات در ایران ارائه کرد.براساس گزارش این نهاد مدافع آزادی بیان، در یک سال گذشته، دست کم 170 روزنامهنگار و وبنگار از جمله 32 زن بازداشت شدند؛ 22 روزنامهنگار و وبنگار به 135 سال زندان محکوم شدهاند؛ ٨٥ روزنامهنگار و وبنگار در انتظار دادگاه و یا حکم زندان خود بسر می برند؛ 5 میلیارد و 230 میلیون تومان از روزنامه نگاران زندانی وثیقه دریافت شده است؛ 23 روزنامه توقیف و یا مجبور به توقف انتشار و 100 روزنامهنگار و وبنگار مجبور به ترک کشور شدند. به این ترتیب ایران با 37 روزنامه نگار و وب نگار زندانی، "بزرگ ترین زندان روزنامه نگاران" در جهان لقب گرفته است.
براساس این گزارش مسئولان جمهوری اسلامی پس از انتخابات ریاست جمهوری، برای "به سکوت وادار کردن اعتراضات سیاسی"، به شکل "برنامه ریزی شده" دست به "سرکوب" زده اند.
این نهاد مدافع آزادی بیان این "سرکوب" را به این شکل ترسیم می کند: "اختلال در وسائل ارتباطات جمعی، با کنترل کامل تصاویر، قدرت حاکم به دنبال نادیده انگاشتن تجمعات و ممانعت از استحکام انسجام و مقبولیت مردمی مخالفان بود. پاسداران انقلاب اسلامی با سانسور رسانه ها، توقیف مطبوعات، دستگیری روزنامهنگاران، پاسدار عدم دسترسی رهبران مخالفان به هر امکان رسانهای شدند. با اخراج گزارشگران خارجی و قطع گزارش دهی، نظارت و حمایت بینالمللی، رِژیم جنگ فرسایشی با مخالفان را در داخل آغاز کرد. زندان و شکنجه، وثیقه های سنگین، تحت فشار قرار دادن و مقروض کردن خانوادهها، طرد اجتماعی و محروم کردن از حق کار و... در آخر برای بسیاری تبعیض به تبعید انجامید."
اعلام نتایج انتخابات
گزارشگران بدون مرز با بیان اینکه دولت، رسانه ها را همزمان با برگزاری انتخابات، تحت فشار قرار داد می افزاید: "در شب 22 خرداد سعید مرتضوی دادستان عمومی و انقلاب وقت تهران به رسانههای نزدیک به مخالفان هشدار داد که از انتشار مطالبی در مغایرت با اعلام رسمی نتایج خوداری کنند. در عوض روزنامههای دولتی در انتشار پیروزی محمود احمدی نژاد آزاد بودند."
در ادامه تاکید شده که در همان روز، چهار روزنامه صبح تهران از جمله روزنامه کلمه سبز، متعلق به میرحسین موسوی اجازه انتشار نیافتند.
در ادامه بیانیه آمده که در فردای اعلام انتخاب مجدد محمود احمدی نژاد به عنوان رییس جمهوری، وزرات اطلاعات، سپاه پاسداران و اطلاعات نیروهای انتظامی روزنامه نگارانی همچون احمد زید آبادی، کیوان صمیمی بهبانی و شیوا نظر آهاری را بازداشت کردند.
در ادامه بیانیه آمده که در فردای اعلام انتخاب مجدد محمود احمدی نژاد به عنوان رییس جمهوری، وزرات اطلاعات، سپاه پاسداران و اطلاعات نیروهای انتظامی روزنامه نگارانی همچون احمد زید آبادی، کیوان صمیمی بهبانی و شیوا نظر آهاری را بازداشت کردند.
اختلال در وسائل ارتباطی
در بخش دیگری از بیانیه گزارشگران بدون مرز، به قطع شبکه ارتباطاتی ارسال پیامک، دو روز مانده به انتخابات اشاره شده و اینکه سرعت اینترنت در روزهای قبل از انتخابات کاهش شدیدی داشته است.
گزارشگران بدون مرز درباره مسدود شدن سایت های خبری نیز می نویسد: "از روز پنجشنبه 21 خرداد مسدود سازی با سایت انتخاب آغاز شد و سپس در روز انتخابات سایتهای آینده، موج سوم، نوروز، تریبون، رسما مورد حمله قرار گرفته و تعطیل شدند. دیگر سایتهای کاندیداهای مخالف نیز از صبح 23 خرداد با دشواری قابل دسترسی بودند. تا امروز و هنوز سیاست مسدودسازی سایتهای اطلاعرسانی ادامه دارد. سایتهای مدافع حقوق زنان از جمله تغيير برای برابری و یا مدرسه فمینیستی دهها بار فیلتر شدهاند. شبکههای اجتماعی فیس بوک، یوتیوب، توییتر و یا جی میل با دشواری و با کمک فیلتر شکن قابل دسترسی هستند. کاهش سرعت اتصال، استفاده از فیلترشکنها را با مشکلات بیشتری مواجه میکند."
گزارشگران بدون مرز درباره مسدود شدن سایت های خبری نیز می نویسد: "از روز پنجشنبه 21 خرداد مسدود سازی با سایت انتخاب آغاز شد و سپس در روز انتخابات سایتهای آینده، موج سوم، نوروز، تریبون، رسما مورد حمله قرار گرفته و تعطیل شدند. دیگر سایتهای کاندیداهای مخالف نیز از صبح 23 خرداد با دشواری قابل دسترسی بودند. تا امروز و هنوز سیاست مسدودسازی سایتهای اطلاعرسانی ادامه دارد. سایتهای مدافع حقوق زنان از جمله تغيير برای برابری و یا مدرسه فمینیستی دهها بار فیلتر شدهاند. شبکههای اجتماعی فیس بوک، یوتیوب، توییتر و یا جی میل با دشواری و با کمک فیلتر شکن قابل دسترسی هستند. کاهش سرعت اتصال، استفاده از فیلترشکنها را با مشکلات بیشتری مواجه میکند."
"جنگ علیه تصویر"
در این بخش از بیانیه به بازداشت عکاسان با هدف "پنهان کردن تجمعات از دیدگان" اشاره شده و آمده: "مهدی زابلی، توحید بیگی،ساتیار امامی، مجید سعیدی و تعداد دیگری از عکاسان در فاصله 16 خرداد تا 23 تیر بازداشت شدند."
همزمان، گزارشگران خارجی نیز از برخوردهای مسئولان جمهوری اسلامی در امان نماندند. گزارشگران بدون مرز در این باره می نویسد: "در تاریخ 23 خرداد به گزارشگران دو شبکه تلویزیونی آلمان ARD و ZDF توصیه شده بود، از هتل محل اقامت خود خارج نشوند. در 24 خرداد خبرنگاران شبکه سه تلویزیون فرانسه مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و دوربین فیلمبرداری آنها توسط شخصی پوشان موتور سوار دزدیده شد. دو خبرنگار شبکه دو تلویزیون هلند دستگیر و از ایران اخراج شدند. همکار شبکه تلویزیونی ایتالیاییRAI، گزارشگر خبرگزاری رویترز، از سوی پلیس مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. گروهی از خبرنگاران بی بی سی از جمله جون لینی از سوی پلیس تهدید به بازداشت شدند. مازیار بهاری گزارشگر هفتهنامه نیوزویک و ایاسون آتهاناسیادیس گزارشگر روزنامه واشنگتن تایمز نیز دستگیر شدند. از خبرنگاران رسانه های خارجی خواسته شد ایران را ترک کنند."
بزرگترین زندان روزنامه نگاران جهان
بازداشت روزنامه نگاران به حدی رسید که در 31 خرداد، ایران با 40 روزنامه نگار زندانی، از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز به عنوان "بزرگترین زندان روزنامه نگاران" جهان لقب گرفت.
برخی از این زندانیان، به گفته گزارشگران بدون مرز، در زندان مورد شکنجه قرار گرفته اند: "روزنامهنگاران و وبنگاران زندانی، محروم از همه حقوق خود در دادگاههای ناعادلانه به زندان محکوم شدند. زندانیان پس از ماه ها نگاهداری در سلولهای انفرادی آنها را به بندهای مجرمان عادی منتقل میکنند تا با تشویق زندانبانان مورد ضرب و شتم و آزار قرار گیرند. در بند دو الف زندان اوین که تحت کنترل سپاه پاسداران است، زندانیان به شکل منظم شکنجه میشوند. این بند فارغ از هر گونه نظارت بیرونی است. در بند 209 نیز که در کنترل وزارت اطلاعات است، برخی از زندانیان مورد شکنجه قرار گرفته اند."
به موجب این گزارش "دهها روزنامهنگار پس از تهدید و بدرفتاری و یا بازداشت، مجبور به ترک کشور شدند. تا امروز نزدیک به 100 نفر از حرفهکاران رسانهها از کشور خارج شدهاند."