«درصورت توقف صادرات نفت ايران، قیمت جهانی نفت تا ۳۰ درصد افزايش می يابد»
صندوق بين المللی پول روز چهارشنبه هشدار داده است در صورت توقف صادرات نفت ايران به دليل تحريمهای آمريکا واتحاديه اروپا، بهای نفت خام در بازارهای جهانی احتمالا تا ۳۰ درصد افزايش خواهد يافت.
صندوق بين المللی پول درگزارشی به گروه ۲۰ اعلام کرده است: در صورتی که صادرات نفت ايران متوقف شود و نياز بازار از طريق منابع جايگزين تامين نشود، اين تحول باعث خواهد شد تا بهای نفت خام در بازار های جهانی احتمالا بين ۲۰ تا ۳۰ درصد يعنی بين ۲۰ تا ۳۰ دلار افزايش يابد.
به گزارش خبرگزاری رويترز، صندوق بين المللی پول اين گزارش را هفته گذشته درجريان نشست معاونان وزارت دارايی کشورهای عضو گروه ۲۰ در مکزيک ارائه کرده است.
صندوق بين المللی پول می گويد، ايران پنجمين توليدکننده نفت جهان است و تحريم ها عليه جمهوری اسلامی ممکن است موجب قطع عرضه روزانه درحدود يک ميليون و ۵۰۰ هزاربشکه نفت به بازار جهانی بشود.
طبق اين گزارش، ايران روزانه دو ميليون و ۶۰۰ هزار بشکه نفت توليد می کند، و قطع عرضه نفت ايران رويدادی مشابه توقف صادارت نفت ليبی در سال گذشته ميلادی به دليل جنگ داخلی خواهد بود که باعث افزايش قيمت نفت در بازار های جهانی شد.
محمدرضا رحيمی،معاون اول محمود احمدی نژاد پيشتر تهديد کرده بود، در صورت تحريم نفتی ايران،اين کشور جريان انتقال نفت منطقه از طريق تنگه هرمز به بازار های جهانی را مختل خواهد کرد.
اين اظهارات واکنش تند مقام های آمريکايی و ديگرکشورهای غربی را درپی داشت. اين در حالی است که احمد وحيدی،وزير دفاع ايران،در نوزدهم ديماه تهديد به مسدود کردن تنگه هرمز از سوی جمهوری اسلامی را تکذيب کرد.
اتحاديه اروپا در روز دوشنبه سوم بهمن ماه اعلام کرد که اعضای اين اتحاديه بر سر تحريم و ممنوعيت خريد و فروش نفت ايران توافق کرده اند.
در همين زمينه،علی نيکزاد، سخنگوي وزارت نفت ايران روز سه شنبه گفته بود: تحريم نفت ايران توسط اتحاديه اروپا هيچ‌گونه خللی در فروش نفت جمهوري اسلامي ايجاد نمي کند.
علی نيکزادهمچنين اضافه کرده بود:در حال حاضر ۸۲ درصد نفت صادراتی ايران، به ساير کشورها صادر شده و مشتری خود را دارد و فقط ۱۸ درصد نفت‌خام توليدی کشورمان به اروپا صادر می‌شود. بنابراين تصميم گرفته شده برای تحريم نفت ايران از جهتی به نفع کشورمان است زيرا با گران شدن قيمت نفت، نه تنها مشکلی در فروش نفت نخواهيم داشت، بلکه درآمد کشورمان بيشتر خواهد شد.
اين درحالی است که مهرداد عمادی مشاور اقتصادی اتحاديه اروپا در گفت و گو با راديو فردا گفته است،پيامدهای تحريمهای تازه اتحاديه اروپا برای ايران بسيار سنگين خواهد بود.
مهرداد عمادی اضافه کرده بود: با اجرايی شدن تحريم های تازه اتحاديه اروپا ، وضعيت اقتصادی ايران نسبت به چند ماه گذشته بدتر خواهد شد. چون در واقع بزرگترين منابع ارز بين المللی اين کشوراتحاديه اروپا و همچنين کره و ژاپن است که اينها قطع خواهد شد.
صندوق بين المللی پول درگزارشی به گروه ۲۰ اعلام کرده است: در صورتی که صادرات نفت ايران متوقف شود و نياز بازار از طريق منابع جايگزين تامين نشود، اين تحول باعث خواهد شد تا بهای نفت خام در بازار های جهانی احتمالا بين ۲۰ تا ۳۰ درصد يعنی بين ۲۰ تا ۳۰ دلار افزايش يابد.
به گزارش خبرگزاری رويترز، صندوق بين المللی پول اين گزارش را هفته گذشته درجريان نشست معاونان وزارت دارايی کشورهای عضو گروه ۲۰ در مکزيک ارائه کرده است.
صندوق بين المللی پول می گويد، ايران پنجمين توليدکننده نفت جهان است و تحريم ها عليه جمهوری اسلامی ممکن است موجب قطع عرضه روزانه درحدود يک ميليون و ۵۰۰ هزاربشکه نفت به بازار جهانی بشود.
طبق اين گزارش، ايران روزانه دو ميليون و ۶۰۰ هزار بشکه نفت توليد می کند، و قطع عرضه نفت ايران رويدادی مشابه توقف صادارت نفت ليبی در سال گذشته ميلادی به دليل جنگ داخلی خواهد بود که باعث افزايش قيمت نفت در بازار های جهانی شد.
محمدرضا رحيمی،معاون اول محمود احمدی نژاد پيشتر تهديد کرده بود، در صورت تحريم نفتی ايران،اين کشور جريان انتقال نفت منطقه از طريق تنگه هرمز به بازار های جهانی را مختل خواهد کرد.
اين اظهارات واکنش تند مقام های آمريکايی و ديگرکشورهای غربی را درپی داشت. اين در حالی است که احمد وحيدی،وزير دفاع ايران،در نوزدهم ديماه تهديد به مسدود کردن تنگه هرمز از سوی جمهوری اسلامی را تکذيب کرد.
اتحاديه اروپا در روز دوشنبه سوم بهمن ماه اعلام کرد که اعضای اين اتحاديه بر سر تحريم و ممنوعيت خريد و فروش نفت ايران توافق کرده اند.
در همين زمينه،علی نيکزاد، سخنگوي وزارت نفت ايران روز سه شنبه گفته بود: تحريم نفت ايران توسط اتحاديه اروپا هيچ‌گونه خللی در فروش نفت جمهوري اسلامي ايجاد نمي کند.
علی نيکزادهمچنين اضافه کرده بود:در حال حاضر ۸۲ درصد نفت صادراتی ايران، به ساير کشورها صادر شده و مشتری خود را دارد و فقط ۱۸ درصد نفت‌خام توليدی کشورمان به اروپا صادر می‌شود. بنابراين تصميم گرفته شده برای تحريم نفت ايران از جهتی به نفع کشورمان است زيرا با گران شدن قيمت نفت، نه تنها مشکلی در فروش نفت نخواهيم داشت، بلکه درآمد کشورمان بيشتر خواهد شد.
اين درحالی است که مهرداد عمادی مشاور اقتصادی اتحاديه اروپا در گفت و گو با راديو فردا گفته است،پيامدهای تحريمهای تازه اتحاديه اروپا برای ايران بسيار سنگين خواهد بود.
مهرداد عمادی اضافه کرده بود: با اجرايی شدن تحريم های تازه اتحاديه اروپا ، وضعيت اقتصادی ايران نسبت به چند ماه گذشته بدتر خواهد شد. چون در واقع بزرگترين منابع ارز بين المللی اين کشوراتحاديه اروپا و همچنين کره و ژاپن است که اينها قطع خواهد شد.
«شکسته شدن دوره سکوت خورشيد»
با گذشت بيش از شش سال، کره زمين باری ديگر هدف بمباران تشعشع های خورشيدی قدرتمند قرار می گيرد و طی اين پديده يکی از سهمگين ترين توفان های خورشيدی کره محل زندگی ما را در بر خواهد گرفت.
به گزارش خبرگزاری آسوشيتد پرس، زبانه خورشيدی ای که جرقه اوليه توفان جديد را آغاز کرد، روز يکشنبه بيست و دوم ژانويه حدود ساعت ۱۱ شب به وقت ساحل شرقی آمريکا اتفاق افتاده و در سه زمان مختلف، با سه تأثير متفاوت، در حال اصابت به زمين است. بر پايه اعلام مرکز پيش بينی آب و هوای فضايی از سازمان ملی جو و اقيانوس ايالات متحده آمريکا، بزرگترين پيامد توفان خورشيدی «تشعشع های ناشی از آن» خواهد بود.
دوگ بيسکر، يک فيزيکدان مرکز آب و هوای فضايی، می گويد بزرگترين تأثير تشعشع های خورشيدی ايجاد اختلال در کار ماهواره ها و فضانوردان مشغول فعاليت در فضا است. پرتوهای حاصل از پديده توفان خورشيدی در عين حال می توانند در سامانه های ارتباطی هواپيماهای درحال پرواز در مناطق قطبی زمين نيز ايجاد مشکل نمايند.
تشعشع های ناشی از زبانه خورشيدی روز يک شنبه، يک ساعت بعد از بروز زبانه ها در سطح خورشيد به کره زمين رسيد و پيش بينی می شود که تا روز چهارشنبه بيست و پنجم ژانويه ادامه پيدا کند. توفان خورشيدی کنونی، از جهت ميزان تشعشع ها، سهمگين ترين توفان از ماه مه سال ۲۰۰۵ ميلادی تا به امروز بوده است.
پرتوهای اختلال گر — به شکل پروتون — با سرعت ۹۳ ميليون مايل در ساعت از مبدأ خورشيد به سوی زمين روانه شده اند.
زبانه های خورشيدی در سه مرحله عمل می کنند: نخست، تشعشع الکترومغناطيسی، در پی آن تشعشع پروتون ها و مرحله نهايی موسوم به «تخليه تاج خورشيدی» — يعنی اصابت پلاسمای ستاره خورشيد به زمين.
معمولاً اين جريان با سرعت يک تا دو ميليون مايل در ساعت حرکت می کند، اما توفان خورشيدی حاضر با سرعت غير معمول چهار ميليون مايل در ساعت حرکت می کند.
همين «پلاسما» ست که مسئول بيشتر خرابی های به بار آمده بر روی زمين، مانند قطعی شبکه های برق، است. برای مثال در سال ۱۹۸۹ توفانی خورشيدی در ايالت «کِبِک» در کشور کانادا باعث ايجاد يک خاموشی وسيع در سطح اين ايالت شد. از ديگر تأثير های اين پديده می توان به متمايل شدن شفق های قطبی به سمت جنوب اشاره کرد. طبق اعلام نظر دوگ بيسکر از مرکز آب و هوای فضايی آمريکا بيشترين تأثيرهای توفان خورشيدی را بايد در شمال کره زمين جست و جو کرد.
در اين ميان نکته جالب توجه آن است که خورشيد در سال های اخير در حالتی از سکوت به سر برده، حالتی که شايد بتوان آن را رخوتی «بسيار ساکت» توصيف کرد.
دانشمندان اين دوران خورشيدی را در چارچوب دوره فعاليت يازده ساله اين ستاره توصيف می کنند. سال پيش هم دانشمندان با تأکيدی مجدد، اعلام کرده بودند که قلب منظومه شمسی وارد يک دوره سکوت غيرمعمول شده، مسئله ای که تقريباً هر يک قرن اتفاق می افتد. اما توفان خورشيدی کنونی اثبات کرد که «خورشید» سکوت نامعمول خود را شکسته است.
ازين رو دانشمندان سازمان ملی هوانوردی و فضايی امريکا، ناسا، که با کمک يک ماهواره اختصاصی از سال ۲۰۱۰ خورشيد را در دوران رخوتش زير نظر گرفته بودند، به هيجان آمده اند. انتی پولکينن، يکی از فيزيکدانان «ناسا» می گويد: «سالها بود چنين رويدادی را نداشتيم، هم اکنون پديده خاصی را شاهديم.»
به گزارش خبرگزاری آسوشيتد پرس، زبانه خورشيدی ای که جرقه اوليه توفان جديد را آغاز کرد، روز يکشنبه بيست و دوم ژانويه حدود ساعت ۱۱ شب به وقت ساحل شرقی آمريکا اتفاق افتاده و در سه زمان مختلف، با سه تأثير متفاوت، در حال اصابت به زمين است. بر پايه اعلام مرکز پيش بينی آب و هوای فضايی از سازمان ملی جو و اقيانوس ايالات متحده آمريکا، بزرگترين پيامد توفان خورشيدی «تشعشع های ناشی از آن» خواهد بود.
دوگ بيسکر، يک فيزيکدان مرکز آب و هوای فضايی، می گويد بزرگترين تأثير تشعشع های خورشيدی ايجاد اختلال در کار ماهواره ها و فضانوردان مشغول فعاليت در فضا است. پرتوهای حاصل از پديده توفان خورشيدی در عين حال می توانند در سامانه های ارتباطی هواپيماهای درحال پرواز در مناطق قطبی زمين نيز ايجاد مشکل نمايند.
تشعشع های ناشی از زبانه خورشيدی روز يک شنبه، يک ساعت بعد از بروز زبانه ها در سطح خورشيد به کره زمين رسيد و پيش بينی می شود که تا روز چهارشنبه بيست و پنجم ژانويه ادامه پيدا کند. توفان خورشيدی کنونی، از جهت ميزان تشعشع ها، سهمگين ترين توفان از ماه مه سال ۲۰۰۵ ميلادی تا به امروز بوده است.
پرتوهای اختلال گر — به شکل پروتون — با سرعت ۹۳ ميليون مايل در ساعت از مبدأ خورشيد به سوی زمين روانه شده اند.
زبانه های خورشيدی در سه مرحله عمل می کنند: نخست، تشعشع الکترومغناطيسی، در پی آن تشعشع پروتون ها و مرحله نهايی موسوم به «تخليه تاج خورشيدی» — يعنی اصابت پلاسمای ستاره خورشيد به زمين.
معمولاً اين جريان با سرعت يک تا دو ميليون مايل در ساعت حرکت می کند، اما توفان خورشيدی حاضر با سرعت غير معمول چهار ميليون مايل در ساعت حرکت می کند.
همين «پلاسما» ست که مسئول بيشتر خرابی های به بار آمده بر روی زمين، مانند قطعی شبکه های برق، است. برای مثال در سال ۱۹۸۹ توفانی خورشيدی در ايالت «کِبِک» در کشور کانادا باعث ايجاد يک خاموشی وسيع در سطح اين ايالت شد. از ديگر تأثير های اين پديده می توان به متمايل شدن شفق های قطبی به سمت جنوب اشاره کرد. طبق اعلام نظر دوگ بيسکر از مرکز آب و هوای فضايی آمريکا بيشترين تأثيرهای توفان خورشيدی را بايد در شمال کره زمين جست و جو کرد.
در اين ميان نکته جالب توجه آن است که خورشيد در سال های اخير در حالتی از سکوت به سر برده، حالتی که شايد بتوان آن را رخوتی «بسيار ساکت» توصيف کرد.
دانشمندان اين دوران خورشيدی را در چارچوب دوره فعاليت يازده ساله اين ستاره توصيف می کنند. سال پيش هم دانشمندان با تأکيدی مجدد، اعلام کرده بودند که قلب منظومه شمسی وارد يک دوره سکوت غيرمعمول شده، مسئله ای که تقريباً هر يک قرن اتفاق می افتد. اما توفان خورشيدی کنونی اثبات کرد که «خورشید» سکوت نامعمول خود را شکسته است.
ازين رو دانشمندان سازمان ملی هوانوردی و فضايی امريکا، ناسا، که با کمک يک ماهواره اختصاصی از سال ۲۰۱۰ خورشيد را در دوران رخوتش زير نظر گرفته بودند، به هيجان آمده اند. انتی پولکينن، يکی از فيزيکدانان «ناسا» می گويد: «سالها بود چنين رويدادی را نداشتيم، هم اکنون پديده خاصی را شاهديم.»
بان کی مون خواستار کاهش تنش در مناقشه هسته‌ای ایران شد
بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد، روز چهارشنبه (۲۵ ژانویه / ۵ بهمن) از همه طرف‌های درگیر در اختلافات هسته‌ای با ایران خواست که تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای ایران را کاهش دهند.
دبیر کل سازمان ملل متحد در نیویورک اظهار داشت: «هیچ راه حل دیگری برای حل صلح‌آمیز این مشکل (مناقشه هسته‌ای ایران) وجود ندارد.» وی افزود: «من همزمان از همه طرف‌های درگیر خواسته‌ام که در درجه اول از تنش‌ها بکاهند، این نوع سخنان کمکی به حل مسئله نخواهد کرد.»
به گزارش رویترز بان کی مون ضمن تأکید بر اهمیت تنگه هرمز برای تجارت بین‌المللی از ایالات متحده آمریکا، کشورهای اروپایی و جمهوری اسلامی ایران خواست به مذاکرات خود برای حل این مسئله ادامه دهند.
وی همچنین از ایران خواست که از تهدید به بستن تنگه هرمز دست بردارد. از طریق تنگه هرمز سالانه نزدیک به ۲۰ درصد از کل صادرات نفت از کشورهای تولید کننده به بازار جهانی منتقل می‌شود.
دبیر کل سازمان ملل متحد همچنین گفت که تنگه هرمز دارای اهمیت مهمی در تجارت جهانی است و این موضوع اهمیت دارد که «حق عبور برای کشتی‌ها در دریای آزاد مورد احترام همه قرار گیرد و پاس داشته شود».
ابراز نگرانی از برنامه اتمی ایران
بان کی مون نگرانی خود را از طرح‌های هسته‌ای ایران نیز ابراز کرد. وی از جمهوری اسلامی ایران خواست به‌طور کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.
بان کی مون نگرانی خود را از طرح‌های هسته‌ای ایران نیز ابراز کرد. وی از جمهوری اسلامی ایران خواست به‌طور کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.
دبیر کل سازمان ملل متحد خواستار ادامه مذاکرات برای حل اختلافات هسته‌ای میان گروه ۵+۱ و ایران شد.
روز دوشنبه (۲۳ ژانویه / ۳ بهمن) وزیران امور خارجه‌ی کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا با تحریم نفت ایران موافقت کردند. آنها در این زمینه به توافق رسیدند که خریداران اروپایی نفت ایران تا اول ژوئیه‌ی ۲۰۱۲ (۱۱ تیر ۱۳۹۱) فرصت دارند از قراردادهای موجود نفتی با ایران خارج شوند.
بر اساس تصمیم نمایندگان اتحادیه‌ی اروپا کلیه‌ی حساب‌های بانک مرکزی ایران در سطح کشورهای عضو این اتحادیه نیز مسدود خواهند شد.
باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، روز سه‌شنبه (۲۴ ژانویه/ ۴ بهمن) در سخنرانی خود در برابر اعضای مجلس سنا و مجلس نمایندگان این کشور به برنامه هسته‌ای ایران اشاره کرد. او بار دیگر به تصمیم جدی ایالات متحده برای جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای اشاره کرد و گفت: «من هیچ گزینه‌ای را برای دستیابی به این هدف خارج از دستور کار نمی‌دانم».
اوباما در عین حال تأکید کرد که امکان اتخاذ یک راه حل مسالمت‌آمیز همواره وجود دارد، «به شرطی که ایران مسیر خود را تغییر دهد و به تعهدات خود پایبند باشد».
به گفته‌ی باراک اوباما، ایران در حال حاضر بیش از پیش "منزوی" شده و جامعه‌ی بین‌المللی به دلیل «قدرت دیپلماسی آمریکا» در برابر برنامه‌ی هسته‌ای ایران «موضعی یکپارچه» اتخاذ کرده است. او تأکید کرد تا زمانی که دولت ایران مسیر خود در برنامه‌ی هسته‌ای را تغییر ندهد، فشارها بر این کشور ادامه خواهند داشت.
در این میان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که یک هیئت بلندپایه این نهاد متعلق به سازمان ملل از تاریخ ۲۹ تا ۳۱ ژانویه (۹ تا ۱۱ بهمن) به ایران سفر خواهد کرد. وظیفه این هیئت مذاکره درباره روشن کردن وضعیت برنامه هسته‌ای ایران است.
کشورهای غربی ایران را متهم می کنند که در پوشش طرح‌های هسته‌ای خود در تلاش برای ساختن سلاح هسته‌ای است. ایران این اتهام را همواره رد کرده و بر صلح‌آمیز بودن برنامه های اتمی خود تأکید ورزیده است.
بحران سوریه به شورای امنیت می‌رود
فرانسه و بریتانیا دو عضو دایمی شورای امنیت، عزم خود را مبنی بر برکناری بشار اسد از قدرت آشکار کرده‌اند. برنار والرو، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه گفت: «شورای امنیت باید از تصمیمات دلیرانه اتحادیه عرب حمایت کند. کشورهای عربی می‌کوشند به خشونت و خفقان در سوریه پایان دهند و راه حلی برای بحران سیاسی این کشور بیابند.»
به گفته منابع دیپلماتیک شورای امنیت، حداکثر تا هفته آینده، با همکاری اتحادیه عرب و قدرت‌های غربی، پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه رژیم بشار اسد تدوین خواهد شد. به گفته سخنگوی وزارت خارجه فرانسه، شورای امنیت باید به دنبال تضمین‌های بین‌المللی کافی باشد، تا طرح اتحادیه عرب روی کاغذ نماند و در عمل به اجرا در آید.
طرح تازه "اتحادیه عرب" از بشار اسد درخواست می‌کند که قدرت را به معاون خود واگذار کند، تا راه برای تشکیل دولت وحدت ملی و برگزاری انتخابات سراسری در سوریه باز شود.
طرح تازه "اتحادیه عرب" از بشار اسد درخواست می‌کند که قدرت را به معاون خود واگذار کند، تا راه برای تشکیل دولت وحدت ملی و برگزاری انتخابات سراسری در سوریه باز شود.
باراک اوباما در سخنرانی سالانه خود در رابطه با اوضاع سوریه گفت که رهبر این کشور "به زودی پی خواهد برد که چرخ تحولات برگشت‌ناپذیر است".
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، بار دیگر تکرار کرد که کشورش هم با اقدامات تحریمی علیه سوریه و هم با دخالت نظامی در این کشور مخالف است. هنوز روشن نیست که روسیه در برابر قطعنامه‌های احتمالی علیه سوریه چه موضعی اتخاذ خواهد کرد، اما بعید نیست که هرگونه قطعنامه‌ای را وتو کند.
تمدید مأموریت ناظران "اتحادیه عرب"
روز چهارشنبه (۲۵ ژانویه) ۵۵ ناظر متعلق به کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس سوریه را ترک کردند، زیرا به گفته مقامات این کشورها "خونریزی و کشتار بیگانگان در سوریه همچنان ادامه دارد." اما بیش از ۱۱۰ ناظر "اتحادیه عرب" همچنان در سوریه هستند و بر همکاری رژیم سوریه با طرح صلحی که پیش از این تصویب شده بود، نظارت می کنند. مأموریت این افراد به مدت یک ماه تا ۲۳ فوریه تمدید شده است.
کشورهای عضو "شورای همکاری خلیج فارس" گفته‌اند که رژیم بشار اسد به تعهدات خود در قبال اتحادیه عرب عمل نکرده است. به گفته آنها "همکاری با رژیم سوریه پیشرفتی نداشته است".
به دنبال این تحولات بود که رئیس "اتحادیه عرب" و حماد بن جاسم، نخست وزیر قطر به نمایندگی از سوی کشورهای عرب خلیج فارس، در نامه‌ای به بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد، از لزوم تدابیری تازه برای حل بحران سوریه خبر دادند.
به دنبال این تحولات بود که رئیس "اتحادیه عرب" و حماد بن جاسم، نخست وزیر قطر به نمایندگی از سوی کشورهای عرب خلیج فارس، در نامه‌ای به بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد، از لزوم تدابیری تازه برای حل بحران سوریه خبر دادند.
پشتگرمی سوریه به حمایت روسیه
ولید معلم، وزیر خارجه سوریه، طرح تازه اتحادیه عرب را رد کرده است. او خطاب به خبرنگاران گفت که کشورش دیگر به راه حل‌های کشورهای عربی اعتماد ندارد. او ۲۲ عضو اتحادیه عرب را متهم کرد که قصد دارند با مراجعه به "شورای امنیت"، قضیه سوریه را به امری بین‌المللی تبدیل کنند.
معلم تائيد کرد: «نیمی از جهان بر علیه ماست» اما افزود که روسیه، متحد قدیمی و وفادار سوریه، این کشور را تنها نخواهد گذاشت و هرگز اجازه اقدام نظامی علیه سوریه را نخواهد داد. او گفت: «این امر برای روسیه خط قرمز است.»
روسیه همچنان از سوریه دفاع می‌کند و حتی به تازگی موشک و تجهیزات پیشرفته در اختیار رژیم اسد قرار داد. یک سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا در انتقاد از اقدام روسیه گفت: «ارسال اسلحه و تجهیزات به سوریه تنها به کشتار و خونریزی در این کشور دامن می‌زند. به همین دلیل است که "اتحادیه اروپا" معاملات اسلحه با سوریه را منع کرده و ما از سازمان ملل می‌خواهیم که از این امر پیروی کند.»
روسیه همچنان از سوریه دفاع می‌کند و حتی به تازگی موشک و تجهیزات پیشرفته در اختیار رژیم اسد قرار داد. یک سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا در انتقاد از اقدام روسیه گفت: «ارسال اسلحه و تجهیزات به سوریه تنها به کشتار و خونریزی در این کشور دامن می‌زند. به همین دلیل است که "اتحادیه اروپا" معاملات اسلحه با سوریه را منع کرده و ما از سازمان ملل می‌خواهیم که از این امر پیروی کند.»
این مقام بریتانیایی افزود: «همه اعضای شورای امنیت، در کنار روسیه، باید با تمام نیرو از اتحادیه عرب حمایت کنند تا این نهاد بتواند به خشونت در سوریه پایان دهد و انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در این کشور را عملی سازد.» او تأکید کرد: «از روسیه می‌خواهیم که به جای یاری به دولت سرکوبگر سوریه، از تلاش‌های "اتحادیه عرب" حمایت کند.»
ادامه کشتار و خشونت
در روزهای گذشته کشتار و خشونت در سوریه ادامه داشته است. روز چهارشنبه (۲۵ ژانویه) سرپرست جمعیت "هلال احمر" سوریه به قتل رسید. بنا به منابع رسمی او هنگام بازگشت از دمشق به محل سکونت خود در ادلیب مورد حمله قرار گرفت و کشته شد. دولت سوریه این قتل را به عوامل "تروریست" نسبت داد.
خبرگزاری دولتی سوریه همچنین گزارش داد که در شهر حما یک کشیش که در حال کمک به مردی مجروح بود، توسط "عناصر تروریست" مورد اصابت گلوله قرار گرفت و جان خود را از دست داد.
بنا به گزارش "جمعیت نگهبان حقوق بشر در سوریه" که در لندن مستقر است، روز چهارشنبه بیش از ۷ نفر در سوریه کشته شدند. همچنین از استان آشوب‌زده ادلیب برخوردهای مسلحانه میان شورشیان مسلح و نیروهای ارتش سوریه گزارش شده است. دولت سوریه مدعی است که "تروریست‌های مسلمان" تا کنون بیش از ۲۰۰۰ نفر از ارتشیان سوریه را به قتل رسانده‌اند.
بنا به برآورد منابع سازمان ملل متحد از زمان آغاز اعتراض‌ها از مارس گذشته تا کنون بیش از ۵۴۰۰ نفر در سوریه کشته شده‌اند.
اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در سایه ادامه بحران اقتصادی
در سایه بحران یورو چهل‌ودومین مجمع جهانی اقتصاد (World Economic Forum) روز چهارشنبه، ۲۵ ژانویه در داووس سویس کار خود را آغاز کرد. در این اجلاس ۵ روزه ۲۶۰۰ شخصیت سیاسی و اقتصادی و علمی یا چهره‌های فعال در نهادهای مدنی شرکت دارند. موضوع اصلی اجلاس امسال داووس یافتن راه‌حلی برای بحران اقتصادی و مالی بین‌المللی است.
در روز اول بحث‌ها انتقاد به سیاست آلمان در مهار بحران یورو از موضوع‌های محوری بود. آنگلا مرکل صدراعظم آلمان سخنرانی افتتاحیه اجلاس داووس را انجام داد و در آن به دفاع از سیاست این کشور در حل بحران یورو پرداخت. او با دوبرابر یا سه‌برابر کردن کمک به صندوق نجات یورو مخالفت کرد و این را نادرست دانست که آلمان قول‌هایی بدهد که از عهده انجام آنها برنیاید.
جرج سورس، سرمایه‌دار و از فعالان معروف جهان در عرصه بورس، آلمان را متهم کرد که در چارچوب حل بحران یورو سیاست‌هایی را دیکته می‌کند که جز درازترشدن مارپیچ بدهی‌ها و کاهش شدید و منفی قیمت کالاها (دفلاسیون) نتیجه‌ای ندارد. از نظر وی آلمان کشورهای بحران‌زده حوزه یورو را با تعهدات و وظایفی روبرو می‌کند که از عهده‌اش برنمی‌آیند و خشم آنها را برمی‌انگیزد.
"درسی که آموخته نشد"
علاوه بر آلمان، نمایندگان بانک‌ها و موسسات مالی دنیا نیز آماج سخت‌ترین انتقادها در اجلاس امسال داووس قرار گرفته‌اند. شاران بورو، دبیرکل اتحادیه بین‌المللی سندیکاهای کارگران، سرمایه‌داری قرن بیستم را برای قرن جاری نامناسب دانست و گفت: «بی‌عدالتی در جهان امروز بیشتر از سال‌های قبل از بحران اقتصادی بزرگ دهه ۱۹۳۰ است. صدها میلیون انسان بیکارند و سرمایه‌داری قادر نبوده است که شغل تولید کند و ثروت را عادلانه‌تر توزیع کند.» کلاوس شواب، بنیانگذار اجلاس داووس نیز در سال‌های اخیر از نگاه تحسین‌آمیز سابق به نظام سرمایه‌داری فاصله گرفته است. او اینک می‌گوید که سرمایه‌داری در شکل کنونی‌اش با جهان معاصر سازگار نیست. شواب می‌افزاید: «ما فرصت را برای درس‌آموزی از بحران مالی سال ۲۰۰۹ از دست دادیم. یک تغییر جهانشمول باید با القا و تقویت حسی جهانشمول از مسئولیت اجتماعی شروع شود.»
شواب ۴۱ سال پیش اجلاس داووس را به راه انداخت تا میعادگاهی برای مدافعان و مدیران سرمایه‌داری اروپا و آمریکا باشد و راه‌حل‌هایی برای بهینه‌سازی سرمایه‌داری بیابند. بحران سال ۲۰۰۸ تا کنون نشان میدهد که این تلاش‌ها لزوما با موفقیت توام نبوده‌اند.
شعار امسال اجلاس داووس متاثر از بحران اخیر جهان سرمایه‌داری چنین است: «تحولات بزرگ؛ خلق مدلی جدید». این در حالی است که به نوشته روزنامه زود دویچه سایتونگ دعوت از مرکل برای افتتاح اجلاس با توجه به انتقادهایی که از مدیریت و روش‌های سختگیرانه آلمان نسبت به کشورهای بحران‌زده حوزه یورو وجود دارد، به نوعی نقض شعار اجلاس است.
بیانیه یازده سازمان اقتصادی بین‌المللی
پیش از شروع اجلاس روسا و مدیران یازده سازمان اقتصادی بین‌المللی با صدور بیانیه مشترکی نسبت به سیاست‌های صرفه‌جویانه و ریاضت‌کشانه سفت و سخت دولت‌های درگیر در بحران هشدار دادند.در این بیانیه گفته می‌شود که در درازمدت حذف بودجه‌ها اجتماعی و وام‌های مالی به ضرر رشد اقتصادی و حفظ و گسترش محل‌های اشتغال تمام خواهد شد. بیانیه که امضای روسای سازمان تجارت جهانی و صندوق بین‌الملی پول هم در پای آن دیده می شود سپس با اشاره به تعهد دولت‌ها به کاهش بیکاری در میان جوانان از آنها می‌خواهد که با ایجاد شبکه‌های اجتماعی بیکاران را مدد رسانند و بانک‌ها را به سوی اعطای وام به کارگاه‌ها و کارخانه‌ها جهت ایجاد اشتغال سوق دهند. اجلاس مخالفان
مخالفان اجلاس داووس امسال نیز در نزدیکی محل برگزاری این اجلاس دست به تظاهرات زدند. آنها قلاده‌های سگ با خود حمل می‌کردند که روی آنها نوشته شده بود: کنسرن‌ها را زنجیر کنید.
مخالفان جهانی‌شدن امسال برای اولین بار اجازه یافته‌اند در نزدیک محل اجلاس داووس همایش جداگانه برپا کنند. شمار زیادی از فعالان جنبش "اشغال کنید" در سطح بین‌المللی در این همایش شرکت دارند. بحران مالی و اقتصادی ۴ سال اخیر سبب شده که جنبش‌های مخالف روندهای کنونی سرمایه‌داری که از جمله در جنبش "اشغال کنید" در عرصه بین‌المللی نمود پیدا کرده رونق و اعتنای معینی بیابد و امسال حتی در کنار اجلاس داووس خیمه برپا کند. این در حالی است که منتقدان دیرپای جهانی‌شدن نیز امسال بسان هر سال، همزمان با اجلاس داووس بساط بحث و اعتراض خود را در "اجلاس اجتماعی جهان" (World Social Forum) در پورتو آلگره برزیل گشوده‌اند. شعار امسال این اجلاس عبارت است: «بحران سرمایه‌داری، عدالت اجتماعی و زیست‌محیطی». سخنرانان این اجلاس، از جمله رئیس سازمان کشاورزی و خواربار سازمان ملل نیز سیاست ریاضت اقتصادی در کشورهای مختلف و حذف خدمات اجتماعی برای اقشار آسیب‌پذیر را به باد انتقاد گرفته‌اند.
زندانیان سیاسی: به جای شرکت در انتخابات نمایشی حصر خانگی را بشکنید
سی و نه زندانی سیاسی در ایران از فعالان سیاسی و شهروندان خواسته‌اند که برای آزادی رهبران سیاسی مخالفان که در حصر خانگی به سر می‌برند تلاش کنند.
مهدی کروبی، میرحسین موسوی و همسرش زهرا رهنورد از بهمن ماه سال گذشته (۱۳۸۹) در حصر خانگی به سر می‌برند و امکان ارتباط با اعضای خانواده‌هایشان نیز به شدت محدود شده است.
مهدی کروبی، میرحسین موسوی و همسرش زهرا رهنورد از بهمن ماه سال گذشته (۱۳۸۹) در حصر خانگی به سر می‌برند و امکان ارتباط با اعضای خانواده‌هایشان نیز به شدت محدود شده است.
بیشتر بخوانید: ۳۹ زندانی سیاسی ایرانی انتخابات را غیرقانونی خواندندکروبی و موسوی روز ۲۵ بهمن سال گذشته از شهروندان ایرانی خواستند برای اعلام همبستگی با انقلاب در کشورهای عربی به خیابان‌ها بیایند. حصر خانگی دو رهبر مخالفان و همسرانشان از همان زمان آغاز شد. بر اساس گزارش منابع خبری، ده‌ها هزار نفر در آن تظاهرات شرکت کردند که با واکنش تند نیروهای امنیتی و شبه نظامیان هوادار حکومت روبرو شد.
زندانیان سیاسی در بیانیه خود که سایت کلمه آن را منتشر کرده، با اشاره به شدت گرفتن سرکوب فعالان سیاسی و روزنامه‌نگاران توسط نیروهای امنیتی و نظامی در هفته‌های اخیر، تصریح می‌کنند که جامعه بیش از هر زمان دیگری شاهد انسداد سیاسی است.
در بخش دیگری از این بیانیه با اشاره به حوادث خونین پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸، که به کشته شدن ده‌ها نفر از مخالفان حکومت انجامید، آمده است: «وقتی اقتدار حاکمیت، متکی بر آرای حقیقی و روندهای دموکراتیک نباشد، نه تنها مخالفان از امکان بروز و ظهور محروم می‌شوند، بلکه به شدیدترین شکل مورد سرکوب قرار می‌گیرند.»
این زندانیان سیاسی با اشاره به ۱۱ ماه حبس «غیرقانونی» رهبران جنبش اعتراضی ایران تصریح می‌کنند: «اگر حاکمیت به فکر پر کردن نمایشی کرسی‌های مجلس زیر سایه سرکوب و استبداد است، آزادگان ایران‌زمین مکلف‌اند که در تدبیر گسترش و تعمیق جنبش اعتراضی خود و به‌ویژه در گام نخست، آزادی رهبران در حصر و حبس خود باشند.»
همچنین امضا کنندگان این بیانیه از شهروندان ایرانی خواشته‌اند در کنار اطلاع‌رسانی در مورد «انتخابات دروغین، مهندیسی شده و فرمایشی» مجلس نهم، برای آزادی رهبران «جنبش سبز» تلاش کنند. درخواست مشابهی نیز با «نهادهای مستقل حقوق بشری بین‌المللی و تمامی آزادی‌خواهان جهان» مطرح شده است.
نامه به رهبر جمهوری اسلامی
زندانیان سیاسی در شرایطی خواستار تلاش برای پایان دادن به حصر خانگی کروبی، موسوی و رهنورد شده‌اند که سلامت جسمی میرحسین موسوی و زهرا رهنورد نگران کننده شده است. به گزارش سایت جرس، تاکنون درخواست موسوی و رهنورد برای معاینه آنها توسط پزشکان مستقل و امین رد شده است.
زهرا ربانی املشی، همسر احمد منتظری (فرزند آیت‌الله منتظری) در نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی شرح دیدارش با فرزندان آقای موسوی را بیان کرده است.
در بخشی از این نامه با اشاره به تماس تلفنی افراد ناشناسی که اخبار نگران کننده‌ای را به دختران موسوی می‌دهند، تصریح شده است: «در شرایطی که هیچ نوع دسترسی تلفنی یا حضوری به پدر و مادر، برای اثبات صحت و یا سقم قضیه وجود ندارد و ملاقات‌ها با فاصله زمانی بسیار زیاد انجام می‌شود، مشاهده تن رنجور و بیمار مادر، در ملاقات اخیر نیز بر این نگرانی‌ها افزوده است.»
خانم ربانی در نامه‌ی خود به آیت‌الله خامنه‌ای می‌افزاید: «قبول این مسئله بسیار سخت است که جنابعالی باخبر باشید از این‌که ذی القربای شما بدون محاکمه، در شرایطی هستند که حتی از حقوقی همانند یک زندانی جانی و قاتل هم برخوردار نباشند و عزیزان و فرزندانشان هم از دیدار آنان محروم باشند.»
همسر احمد منتظری با اشاره به آرای ۱۳ میلیونی میرحسین موسوی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ که توسط حکومت ایران اعلام شده، این پرسش را با رهبر جمهوری اسلامی در میان می‌گذارد که «حال به هر دلیلی، بین جنابعالی و ایشان اختلاف پیش آمده، آیا مناسب است با ایشان و خانواده محترم‌شان این‌گونه رفتار شود؟»
خانم ربانی از آیت‌الله خامنه‌ای خواسته است در این شرایط که در «راس قدرت» قرار دارد، با افرادی که با وی اختلاف نظر دارند نیز به عدالت رفتار کند.
مخالفان حکومت ایران می‌گویند که دستور حصر خانگی رهبران جنبش سبز توسط رهبر جمهوری اسلامی صادر شده و برخی از مسوولان دفتر وی این اقدام را مدیریت کرده‌اند. برخی مقامات قضایی چندی پیش گفتند که در شرایط حاضر امکان محاکمه این رهبران وجود ندارد. این مسوولان از وجود حامیان و «عقبه قدرتمند» آقایان موسوی و کروبی در جامعه، روحانیت و حکومت ایران به عنوان مانع اصلی یاد می‌کنند.
روسیه و ترکیه خواستار مذاکره فوری غرب با ایران شدند
سرگئی لاوروف وزیرخارجه روسیه روز چهارشنبه (۲۵ ژانویه، ۵ بهمن) در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که مسکو و آنکارا برای آغاز هرچه سریع‌تر مذاکرات هسته‌ای گروه ۵+۱ با تهران تلاش می‌کنند.
کنفرانس مطبوعاتی لاوروف، با حضور احمد داوداوغلو همتای ترک وی در مسکو برگزار شد. لاوروف تصریح کرد که مسکو و آنکارا در برابر مسئله هسته‌ای ایران دارای یک موضع واحد هستند و معتقدند این مسئله تنها از طریق دیپلماتیک قابل حل است. به گفته وزیرخارجه روسیه، او و داوداوغلو در تلاش فراهم ساختن مقدمات چنین مذاکراتی هستند.
همزمان با انتشار گزارش کنفرانس خبری مشترک لاوروف و داوداوغلو، علی‌اکبر صالحی همتای ایرانی آنها به خبرگزاری فارس گفت که جمهوری اسلامی برای "مذاکره بر اساس احترام متقابل" آماده است. وی تاکید کرد که در سفر اخیر خود به ترکیه، از اطلاعاتی که خانم کاترین اشتون در مورد مذاکرات در اختیار همتای ترک وی قرار داده مطلع شده است.
کنفرانس مطبوعاتی لاوروف، با حضور احمد داوداوغلو همتای ترک وی در مسکو برگزار شد. لاوروف تصریح کرد که مسکو و آنکارا در برابر مسئله هسته‌ای ایران دارای یک موضع واحد هستند و معتقدند این مسئله تنها از طریق دیپلماتیک قابل حل است. به گفته وزیرخارجه روسیه، او و داوداوغلو در تلاش فراهم ساختن مقدمات چنین مذاکراتی هستند.
همزمان با انتشار گزارش کنفرانس خبری مشترک لاوروف و داوداوغلو، علی‌اکبر صالحی همتای ایرانی آنها به خبرگزاری فارس گفت که جمهوری اسلامی برای "مذاکره بر اساس احترام متقابل" آماده است. وی تاکید کرد که در سفر اخیر خود به ترکیه، از اطلاعاتی که خانم کاترین اشتون در مورد مذاکرات در اختیار همتای ترک وی قرار داده مطلع شده است.
اتهام‌های تازه به دولت
بحث گفت‌وگوی فوری میان تهران و نمایندگان گروه ۵+۱ در حالی داغ شده است که در داخل ایران، برخی از محافظه‌کاران متنفذ، دولت را به ایجاد بحران مصنوعی در بازار ارز و طلا و تلاش برای مذاکره با آمریکا، متهم کرده‌اند.از جمله حسین شریعتمداری در سرمقاله کیهان ادعا کرده که بخشی از دولت در افزایش نرخ دلار و طلا نقش داشته است. به نوشته نماینده ولی فقیه در کیهان، هدف آن بوده که با تشدید اثرات تحریم نفت و بانک مرکزی، نشان بدهند که تنها راه خروج از بن‌بست، گفت‌وگو با آمریکا است.
در این همین ارتباط پرویز سروری، رئیس کمیته امنیت داخلی مجلس نیز روز چهاشنبه به خبرگزاری مهرگفت: «جریان مرموز انحرافی در تلاش است که بازار ارز و طلا را با تنگ کردن عرصه معیشتی بر مردم دست آویزی برای فشار بر مدیریت کلان نظام جهت اتخاذ تصمیمات در زمینه مذاکره با آمریکا قرار دهد.»
اصولگرایان طرفدار آیت‌الله خامنه‌ای بخشی از اطرافیان محمود احمدی‌نژاد را «جریان انحرافی» می‌نامند.
نگرانی‌ها و "تمهیدات" ایران در برابر تحریم نفت
وزرای خارجه اتحادیه اروپا سرانجام در جلسه روز دوشنبه، ۲۳ ژانویه تصمیم خود برای تحریم ایران را قطعی کردند. بنا به مصوبات این جلسه مبادلات نفتی و پتروشیمی با ایران در نهایت از اول ژوئیه کاملاَ متوقف می‌شود. دارایی‌های بانک مرکزی ایران نیز از هم اکنون در اروپا مسدود شده‌اند. تجارت طلا، فلزات گران‌بها و الماس با نهادهای دولتی و بانک مرکزی به حال تعلیق درآمده است. یک روز بعد از اجلاس روز دوشنبه هم بانک تجارت به فهرست تحریم‌های اتحادیه اروپا اضافه شد.
هدف این تحریم‌ها و محدودیت‌ها که بعد از آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به جریان افتاده، متقاعد کردن ایران به بازگشت به پشت میز مذاکرات هسته‌ای است. گزارش آژانس که پاییز امسال انتشار یافت، در نوع خود بی‌سابقه بود و به صراحت از وجود «ابعاد احتمالی نظامی در برنامه هسته‌ای ایران» سخن می‌گفت. این گزارش مبنای دور جدید تحریم‌هایی است که آمریکا و اروپا راساَ و علاوه بر تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران تصویب کرده‌اند.
واکنش جمهوری اسلامی به قطعی‌شدن تحریم نفت ایران از سوی اتحادیه اروپا، در ظاهر تهاجمی بود و نشانه‌ای از عقب‌نشینی و نرمش را به نمایش نمی‌گذاشت. سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی تحریم نفتی ایران را با «بحران اقتصادی و اجتماعی کشورهای اروپایی» ناسازگار دانست و آن را عمدتا در چارچوب فشار تبلیغاتی و جنگ روانی ارزیابی کرد که «تاثیری در روند حرکت ملت ما برای دستیابی به حقوق اساسی خود ندارد.»
وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران نیز با صدور بیانیه‌ای تلاش کرد که از اهمیت تحریم نفت ایران توسط اروپا بکاهد: « قطعا تبعات این تصمیم عجولانه به‌غیر از اروپا، کشورهای دیگر جهان را نیز متاثر خواهد کرد. قابل توجه است که تنها ۱۸ درصد از نفت صادراتی ایران به کشورهای اروپایی صادر می‌شود و مابقی نفت صادراتی ایران به سایر بازارهای جهانی عرضه می‌شود.»
"نوسان قیمت‌ها حلال مشکلات"
به رغم همه این اظهارات و ادعاها، از هم اکنون چشم‌انداز صدور نفت در جمهوری اسلامی و نگرانی از کاهش یا توقف آن به بحث روز در محافل سیاسی و اقتصادی ایران بدل شده است. گرچه در بیانیه وزارت نفت از "انجام تمهیدات لازم" برای یافتن بازارهای جدید به جای اروپا برا ی نفت ایران سخن به میان آمده، ولی آن گونه که از حرف‌های علیرضا نیکزاد، سخنگوی وزارت نفت برمی‌آید، نوعی انفعال و سردرگمی در رویارویی با پیامد تحریم‌ها بر مقامهای نفتی و سیاسی ایران حاکم است.
نیکزاد از جمله در واکنش به اقدام عربستان سعودی برای جایگزینی نفت ایران می‌گوید: «قبل از برگزاری اجلاس ۱۶۰ وزرای نفت اوپک در وین، وزیر نفت ایران با وزیر نفت عربستان مذاکره کرد. ایشان در آن دیدار اخبار مربوط به جایگزینی نفت عربستان به‌جای نفت ایران در بازارها را رد کرد. هر چند بعد‌ها از عربستان مواضع دیگری شنیده شد... ما از تمام تولیدکنندگان نفت عضو اوپک می‌خواهیم که به تعهدات‌شان مقید باشند و این انتظار را داریم که به تعهدات‌شان عمل کنند.»
شرق در ادامه مصاحبه از نیکزاد پرسیده است که آیا برای مقابله با تحریم‌های نفتی جدید دولت "تمهیدی" برای بازارهای جدید و تداوم درآمد کشور اندیشیده است؟. پاسخ نیکزاد چندان با مفهوم تمهید و آمادگی قرابتی ندارد و عملاَ نشان میدهد که دولت فقط چشم به نوسان قیمت نفت در بازارها دوخته است: «اگر به احتمال ضعیف هم اندکی از صادرات نفت ایران کاهش یابد افزایش قیمت نفت نهایتا باعث افزایش درآمد ما خواهد شد.»
"ممکن است ۶ ماه دیگر بیدار شویم و ..."
تخفیف و فروش زیر قیمت‌های بین‌المللی یا امتیازدادن به کشورهای خریدار برای پرداخت طولانی‌تر پول نفت دریافتی، از جمله راهکارهایی است که شاید ایران در ماه‌های آینده برای تداوم فروش نفت خود به کار گیرد. با این همه، تداوم وضعیت کنونی اقتصاد بین‌المللی که همچنان از رونق‌گرفتن به دور است و توان کشورهای دیگر عضو اوپک برای پرکردن جای خالی ایران در بازارهای نفت، احتمالاَ "تمهیدات" ایران را چندان با موفقیت روبرو نمی‌کند. نرسی قربان، کارشناس حوزه نفت در مصاحبه با روزنامه شرق در همین رابطه گفته است:«ممکن است شش ماه بعد بیدار شویم و ببینیم نصف بازار صادراتی نفت‌مان از دست رفته است.»
مهدی حسینی، معاون بین‌الملل سابق وزارت نفت نیز در مصاحبه با سایت فرارو از جنبه‌‌ای دیگر به پیامدهای نگرانی‌آور تحریم نفت برای ایران و ناتوانی جمهوری اسلامی در مقابله با این پیامدها اشاره می‌کند. به عقیده او، از دست رفتن بخشی از بازارهای نفتی ایران در آسیا نیز امر غیرمحتملی نیست: «در شرایط عادی، تغییر بازار از این منطقه به آن منطقه، امر دشوار و غریبی نیست. اما در شرایط غیرعادی فعلی، علاوه بر ژاپن و کره جنوبی، حتی متحد اصلی ما یعنی چین هم تقاضایش را برای خرید نفت ما تا حدی کاهش داده است. این سه کشور بازارهای اصلی ما در آسیا هستند. بنابراین می توان انتظار داشت که ما در اینده مشکلاتی داشته باشیم.»
حسینی در ادامه مصاحبه می‌گوید که اگر حتی قطع صدور نفت ایران به همان بازارهای اروپایی هم محدود بماند، مشکلی که برای بازار نفت این کشور ایجاد می‌شود کوچک نخواهد بود: «فارغ از این‌که مشکلات کشورهای اروپایی در قصه تحریم نفت ایران حل شود یا حل نشده باقی بماند، قطع صادرات نفت ایران به اروپا، کشور ما را لااقل برای مدتی گرفتار مشکل بازاریابی می کند؛ چنان‌که ما بعد از اتمام جنگ با عراق نیز چنین مشکلی داشتیم. در آن زمان عربستان و کویت تولید نفتشان را افزایش داده بودند و بازگشت کامل به بازارهای بین المللی نفت، برای ما کار مشکلی بود.
"سفرها برای خواندن حمد و قل هوالله نیست"یک معاون سابق دیگر وزارت نفت نیز در مصاحبه با روزنامه روزگار، با توجه به چشم‌انداز منفی تحریم‌ها برای ایران، توصیه می‌کند که در این باره سکوت اختیار شود!. اکبر ترکان اما گه‌گاه به توصیه خود وفادار نمی‌ماند و این پیامدهای منفی را مورد اشاره قرار میدهد: «غربی‌ها که برنامه تحریم نفت را علیه ما چیده‌اند، قطعاَ مقدمات آن را هم فراهم کرده‌اند. این نفراتی که تند و تند به کشورهای نفت‌خیر (خلیج فارس) می‌روند حمد و قل هوالله که نمی‌گویند، بلکه قطعاَ برای فراهم آوردن همین مقدمات سفر می‌کنند. به خاطر همین است که می‌گویم خوب نیست که در این موارد صحبتی منتشر شود و سبب شود که آمریکا دنیا را علیه ما بسیج کند.» خبرنگار در اینجا می‌پرسد: « یعنی این قدر (در دنیا) تنهاییم؟» و ترکان پاسخ میدهد: «بالاخره دیگر. شما نباید فکر کنید که چین و روسیه به خاطر اعتقادتشان در کنار ما ایستاده‌اند. آنها هم در مقاطعی با آمریکا معامله می‌کنند.»
در این میان حتی رهبران نظامی سابق و کنونی کشور هم در باره اثرات تحریم نفت و وضعیت به‌هم‌ریخته‌ای که بازار مالی و ارزی ایران پس از اعلام این تحریم‌ها پیدا کرده، درک و دریافت مشترکی ندارند و صداهای مختلفی در میان آنها به گوش می‌رسد. محسن رضایی، فرمانده کل پیشین سپاه از آغاز علنی «جنگ اقتصادی» آمریکا علیه ایران خبر داده و به مقامهای جمهوری اسلامی توصیه کرد برای پیروزی در این جنگ باید مردم را به صحنه بیاورند. سردار محمدعلی آسودی با تکرار حرف‌های آیت‌الله خامنه‌ای و تشبیه "شرایط فعلی ایران اسلامی با شرایط بدر و خیبر" گفته است: «در شرایط فعلی جمهوری اسلامی ایران حتی می تواند شرایط اداره اقتصادی دنیا را که اکنون آمریکا و اروپا در آن دست وپا می زنند، در دست بگیرد و آن را مدیریت کند.»
دعوت به مشارکت منفی در «شبه انتخابات» مجلس
سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی (شاخه خارج از ایران) از تشکل‌های اصلی اصلاح‌طلبان در بیانیه‌ای با انتقاد از روند برگزاری نهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی از فعالان سیاسی و مدنی ایران خواسته است در این انتخابات سیاست «مشارکت منفی» را در پیش بگیرند.در بیانیه این سازمان از "نقض ابتدایی‌ترین حقوق و اصول یک انتخابات آزاد و سالم و منصفانه در اظهارات و مواضع حاکمان" ایران انتقاد شده است.
این تشکل اصلاح‌طلب در بخش دیگری از بیانیه خود انتخابات مجلس را «شبه انتخابات» نامیده و می‌افزاید: «در شبه انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی مسأله اصلی نه رقابت نامزدهای رقیب و انتخاب آنها، بلکه شرکت یا عدم شرکت در چنین شبه انتخاباتی است.»
استراتژی حکومت برای افزایش مشارکت
سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران در بیانیه خود بخشی را به روش‌های حکومت ایران برای افزایش مشارکت شهروندان اختصاص داده است. به باور این تشکل سیاسی، حکومت ایران از چهار روش «تخدیر، تطمیع، تهدید و سرکوب» برای کسب آرای شهروندان بهره خواهد برد.
بهره گرفتن از مناسبت‌های مذهبی، استفاده ابزاری از احساسات میهن پرستانه و نمادهای ملی، تحریک اختلافات قومی و طایفه‌ای در شهرهای کوچک و دامن زدن به احساسات ضد استعماری وضد اجنبی از جمله مواردی است که به باور سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی برای «تخدیر» جامعه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
در بخش دیگری از این بیانیه «ترساندن مردم و تهدید ضمنی آنان نسبت به عواقب منفی عدم شرکت در انتخابات و نبود مهر انتخابات در شناسنامه افراد، ازجمله از دست دادن شغل و عدم پذیرش فرزندان آنان در کنکور، قطع یارانه» از جمله شگردهای حکومت برای «تهدید شهروندان» ذکر شده است.
سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی با اشاره به تجربه انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸ و پرداخت پول نقد به برخی از خانواده‌های کم درآمد در چهارچوب سهام عدالت، نسبت به تکرار این تاکتیک برای «تطمیع» رای دهندگان هشدار داده شده است.
تهدید و دستگیری روزنامه نگاران، فعالان سیاسی و مدنی و افزایش فشار به گروههای سیاسی منتقد و مخالف دیگر راهکاری است که به‌باور این سازمان سیاسی در دستور کار جمهوری اسلامی قرار دارد.
در چند هفته اخیر موج جدیدی از دستگیری‌ها در ایران آغاز شده است. وزیر اطلاعات ایران پیش‌تر خبر از بازداشت کسانی داده بود که در صدد اخلال در روند برگزاری انتخابات هستند.
دعوت به مشارکت منفی و اعتصاب خانگی
سازمان مجاهدین انقلاب در بخش دیگری از بیانیه خود به برشمردن استراتژی‌های پیشنهادی خود برای مقابله با اقدامات حکومت ایران پرداخته است.
این تشکل اصلاح طلب با اشاره به "صراحت گروه‌ها و شخصیت‌های اصلاح‌طلب در اعلام موضع عدم شرکت خود در شبه انتخابات مجلس" تصریح شده است که «سبزها راهبرد عدم مشارکت فعال را در مراحل باقیمانده نمایش انتخاباتی آینده با جدیت بیشتری تعقیب و دنبال خواهند کرد.»
تاکید بر بی نتیجه بودن شرکت در انتخابات به علت عدم استقلال مجلس، اطلاع‌رسانی به شهروندان شهرهای کوچک و مناطق محروم، نشان دادن آثار مخرب حاکمیت اصولگرایان و روشنگری در مورد توخالی بودن تهدیدها از جمله راهکارهای پیشنهادی این سازمان مخالف حکومت ایران است.
در بخش دیگری از این بیانیه به استفاده از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی برای «حفظ ارتباط و انتقال اخبار» میان مخالفان و منتقدان حکومت و همچنین «اعتصاب خانگی در روز ۱۲ اسفند»، همزمان با برگزاری انتخابات، اشاره شده است.
پیش از این نیز جمعی از فعالان ملی مذهبی خارج از ایران در بیانیه‌ای از شهروندان خواسته بودند که از حضور در انتخابات مجلس نهم خودداری کنند.
امضا کنندگان این بیانیه با تاکید بر این‌که در این انتخابات مشارکت نخواهند داشت تصریح کردند: «مشارکت در این انتخابات بی اعتنایی به اوج گیری سرکوب‌های همه جانبه در سالیان اخیر به ویژه علیه فعالان جنبش سبز و خون های به ناحق ریخته شهدا و مقاومت سرافراز زندانیان معترض به شرایط استبدادی حاکم است.»
در این بیانیه همچنین به فعالان سیاسی و مدنی درون ایران پیشنهاد شده که به جای سکوت و کناره گیری انفعالی، با حضور در عرصه عمومی "صدای اعتراض خود را به نمایش فریب کارانه انتخاباتی به گوش دیگر هم وطنان و افکار عمومی جهان برسانند."
به گفته مقامهای سازمان ملل متحد، شبه نظامیان لیبیایی از کنترل خارج شده اند و هزاران نفر را در بازداشتگاه های سری محبوس کرده اند.
نگرانی سازمان ملل در مورد نا امنی در لیبی در حالی ابراز می شود که دولت انتقالی، که با سقوط حکومت معمر قذافی اداره امور را در دست گرفته است، به سختی در تلاش است تا اقتدار خود را بر کلیه امور و همه مناطق این کشور اعمال کند.مقامات سازمان ملل گفته اند که در حال حاضر، بیش از هشت هزار تن از طرفداران معمر قذافی در اسارت گروه های شبه نظامی هستند و برخی گزارشها حاکی از وقوع شکنجه در این بازداشتگاه هاست.
ایان مارتین، نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور لیبی، روز گذشته در گزارشی به شورای امنیت این گفت که درگیری اخیر بین شهروندان مسلح شهر بنی ولید و نیروهای انقلابی، به غلط با عنوان بازپس گیری این شهر توسط طرفداران قذافی انتشار یافته است.
در زمان حکومت سابق لیبی، شهر بنی ولید به عنوان یکی از مراکز تمرکز افراد وفادار به معمر قذافی شهرت داشت و گفته می شود که در درگیری های روز دوشنبه این هفته در این شهر، دست کم چهار نفر کشته شده اند.
به گفته آقای مارتین، حوادث شهر بنی ولید نشانه ای از دشواری های موجود بر سر دستیابی به تفاهم بین طرفداران رهبر سابق لیبی و شبه نظامیانی است که پس از سقوط حکومت قذافی، اینک بر اوضاع مسلط شده اند.
این مقام سازمان ملل متحد گفته است طی ماه جاری، شبه نظامیانی که در سرنگونی حکومت سابق مشارکت داشتند، مسئول برخوردهای خونین در ترابلس، پایتخت، و درگیری در شهرهای دیگری بوده اند که تلفاتی هم برجای گذاشته است.
آقای مارتین گفت: "هر چند رژیم قبلی ساقط شده، اما واقعیت تلخ این است که مردم لیبی ناچارند با میراث عمیقا ً ریشه دار آن رژیم زندگی کنند."
آقای مارتین در عین حال گفت که اقداماتی برای خلع سلاح شبه نظامیان صورت گرفته است اما دسترسی آزادانه به اسلحه و حضور "تیپ های" مختلف متشکل از شبه نظامیان مسلح، حدود اختیارات و محدوده عمل آنها معلوم نیست، باعث شده است تا دولت انتقالی در احراز و تثبیت مشروعیت و اقتدار خود در تمامی نقاط و در میان تمامی شهروندان لیبی با دشواری مواجه شود.
این مقام سازمان گفت که دولت انتقالی تا کنون در جلوگیری از بروز خشونت و درگیری گسترده موفق بوده است اما در مورد خطر بروز خشونت و گسترش آن هشدار داد.
"گزارش‌های مضطرب کننده"
همزمان، ناوی پیلای، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، نسبت به وضعت بازداشتیانی که همچنان در اختیار نیروهای انقلابی هستند ابراز نگرانی عمیق کرده است.خانم پیلای نیز گفته است که بر اساس گزارش های رسیده، احتمالا تا هشت هزار نفر در حدود شصت بازداشتگاه در سراسر لیبی زندانی هستند.
به گفته کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، اکثر بازداشت شدگان از نیروهای وفادار به حکومت قذافی هستند که توسط شبه نظامیان مخالف دستگیر شده اند اما در میان بازداشت شدگان، تعداد قابل توجهی از شهروندان کشورهای آفریقای سیاه نیز وجود دارد.
کمسیر عالی حقوق بشر سازمان ملل گفته است: "همکاران ما از وضعیت بازداشتگاه هایی که مورد بازدید قرار داده اند گزارش های بسیار نگران کننده را تهیه کرده اند."
ناوی پیلای از مقامات دولت انتقالی لیبی خواست تا اداره "این زندان های غیررسمی" را هر چه زودتر در دست بگیرند و با زندانیان، در چارچوبی قانونی رفتار کنند.
در خبر دیگری در مورد لیبی، اسامه الجوالی، وزیر دفاع دولت انتقالی لیبی که مشغول مذاکره با شبه نظامیان مسلح در شهر بنی ولید است، اوضاع شهر را "با ثبات" توصیف کرده است.
در عین حال، به گفته شاهدان، نیروهای اعزامی با تجهیزات کامل رزمی به منطقه اعزام و در اطراف شهر مستقر شده اند و به نظر می رسد که در صورت شکست مذاکرات، آماده دست زدن به عملیات نظامی هستند.
با اینهمه، یکی از فرماندهان این نیروها گفت که نفرات تحت امر او برای "مصالحه" به این ماموریت اعزام شده اند.
براساس برخی گزارش ها، افراد مسلح داخل بن ولید توانسته اند نیروهای وفادار به شورای ملی انتقالی را از شهر خارج و به عقب نشینی به صحرای حوالی بن ولید وادار کنند.
ساکنان بن ولید به خبرنگار بی بی سی گفته اند که ۹۰ درصد شهر در اختیار شبه نظامیان است.
وزارت خارجه چین گفته است که تصمیم اتحادیه اروپا در توقف خرید نفت خام از ایران به حل بحران ناشی از برنامه های اتمی جمهوری اسلامی کمکی نمی کند و افزوده است: "اعمال کورکورانه فشار و وضع تحریم بر ایران، رویکردی سازنده نیست."
اتحادیه اروپا به منظور وادار کردن جمهوری اسلامی به تبعیت از قطعنامه های مصوب شورای امنیت، که چین نیز به آنها رای مثبت داده، روز دوشنبه یک رشته تحریم های جدید از جمله ممنوعیت خرید نفت از ایران را تصویب کرد.چین از خریداران عمده نفت ایران و فروشنده انواع کالاهای مصرفی به جمهوری اسلامی است و روز گذشته، سفیر جمهوری اسلامی در چین به خبرگزاری ایرنا گفت که حجم مبادلات دو کشور از چهل و پنج میلیارد دلار در سال گذشته است.
یک کشیش مسیحی و یکی از مسئولان منطقه ای هلال احمر سوریه در این کشور کشته شده اند.
فعالان سوری می گویند که کشیش باسیلیوس ناصر در جریان حمله نظامیان به شهر حماة در شمال دمشق به ضرب گلوله کشته شده است، اما رسانه های دولتی گزارش داده اند که "تروریست ها" او را کشته اند.عبدالرزاق جبیرو، از مسئولان هلال احمر شهر ادلب هم در حالی که با اتومبیل از دمشق به سمت محل کار خود در شهر ادلب در حرکت بود، کشته شد.
تلویزیون دولتی سوریه گروه های مسلح را مسئول ترور او معرفی می کند، اما مخالفان دولت می گویند که قتل آقای جبیرو کار مأموران امنیتی بوده است.
جواد شمقدری، معاون امور سینمایی وزارت ارشاد ایران، برای اعضای هیأتی که باید به جای خانه سینما به سازماندهی اصناف سینمایی در این کشور بپردازد، حکم صادر کرده است.
وزارت ارشاد ایران چندی پیش خانه سینما را منحل اعلام کرد که این اقدام با انتقاد گسترده اهالی سینما و اعضای خانه سینما مواجه شد.اکنون روابط عمومی این وزارتخانه اعلام کرده است که آقای شمقدری برای حسین زندباف، سید ضیا هاشمی، جهانگیر الماسی، عباس بابویهی، جمال شورجه، ابوالقاسم طالبی، سید مسعود اطبایی، علیرضا رئیسیان، پرویز شیخ طادی و پوران درخشنده احکامی صادر کرده و آنها را به عضویت "هیأت ساماندهی صنوف سینمای ایران" منصوب کرده است.
طاهره سماوات، رییس اداره قلب وعروق وزارت بهداشت، گفته است که سالانه ۱۰۳ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت ایران بر اثر سکته قلبی جان خود را از دست می‌دهند.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خانم سماوات از راه اندازی سامانه ثبت سکته‌های قلبی در ایران خبر داد و افزود: "کارگاه‌های آموزشی در همین زمینه تا نیمه بهمن ماه برگزار می‌شود و با پایان این کارگاه‌های آموزشی، زمینه برای استقرار این سامانه در تمام بیمارستان‌ها فراهم می‌شود. به این ترتیب رایزنی‌های لازم صورت می‌گیرد که تا پایان سال سامانه ثبت سکته‌های قلبی در تمام بیمارستان‌ها راه‌اندازی می‌شود."رئیس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت همچنین عنوان کرد که تغییر سبک زندگی و عوامل خطرساز بیماری‌های قلبی - عروقی در روند رو به رشد این بیماری تاثیر داشته است.
سازمان دیدبان حقوق بشر:"دست کم ۱۰ روزنامه نگار و وبلاگ نویس از آغاز سال ۲۰۱۲ در ایران بازداشت شده اند."
سازمان غیر دولتی دیده بان حقوق بشر روز چهارشنبه (۲۵ ژانویه) با صدور بیانیه ای مقام های ایران را متهم کرد که طی هفته های اخیر"دست کم ۱۰ روزنامه نگار و وبلاگنویس" را بازداشت کرده اند. این سازمان از مقام های ایران خواسته تا یا اتهام این افراد را فورا مشخص کنند یا آنها را آزاد کنند.
بر اساس این بیانیه، "روز یکشنبه ۲۵ دی ماه، ماموران امنیتی ایران پرستو دوکوهکی، روزنامه نگار، وبلاگ نویس و فعال حقوق زن را بازداشت کردند. روز سه شنبه ۲۷ دی ماه نیروهای امنیتی به خانه های مرضیه رسولی و سهام الدین بورقانی، دو روزنامه نگار در تهران هجوم بردند و آنان را بازداشت کردند. روز پنجشنبه ۲۹ دی ماه، نیروهای امنیتی به خانه شهرام محمودی، روزنامه نگار، هجوم بردند و بعد از جستجو و مصادره اموال وی، او را به مکان نامعلومی منتقل کردند."علاوه بر این افراد، فاطمه خردمند و احسان هوشمند روز ۱۷ دی، سعید مدنی ۱۸ دی، محمد سلیمانی نیا ۲۰ دی، سیمین نعمت اللهی ۲۱ دی و پیام پاکمهر ۲۷ دی ماه توسط ماموران امنیتی ایران بازداشت شده اند.
در این بیانیه که در سایت سازمان دیده بان حقوق بشر منتشر شده، به نقل از جو استورک، معاون بخش خاور میانه این سازمان آمده است: "این موج بازداشتهای روزنامه نگاران و وبلاگ نویسان، تلاش بی شرمانه مقام های (ایرانی) برای اعمال سلطه مطلق بر جریان اطلاعات به شهروندان است. مسئولین باید تمام روزنامه نگاران و وبلاگ نویسانی که در حال حاضر در زندان های ایران بدون صدور اتهامات رسمی، دسترسی به شواهد علیه آنان، و یا به دلیل استفاده از حق آزادی بیان خود گرفتار شده اند را آزاد کنند."
یک منبع نزدیک به خانواده های رسولی و دوکوهکی به سازمان دیده بان حقوق بشر گفت که مقامهای قضایی از ملاقات آن دو با خانواده و ارائه اطلاعات رسمی راجع به دلایل بازداشت آنها خودداری کرده اند. به گفته این منبع، خانم دوکوهکی تا به حال چند بار با خانواده اش تماس تلفنی داشته است، اما خانم رسولی تنها یک بار پس از بازداشت با خانواده اش تماس گرفته است.
روز سه شنبه چهارم بهمن ماه، حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات ایران، از کشف و نابودی "چندین جریان توطئه آمیز" توسط نیروهای امنیتی و اطلاعاتی خبر داد که به گفته او "قصد داشتند مشروعیت انتخابات آینده مجلس را تضعیف کنند."
مشخص نیست که آیا موج بازداشتهای اخیر با اظهارات وزیر اطلاعات ایران مرتبط هست یا خیر.
این بیانیه می افزاید، تا دسامبر سال گذشته میلادی، بر اساس گزارش کمیته حفاظت از روزنامه نگاران، ۴۲ روزنامه نگار و وبلاگنویس در ایران زندانی بوده اند.
بنا به گزارش های سازمان های مدافع حقوق بشر، تنها در سال ۲۰۱۱ بیش از ۶۰ روزنامه نگار مجبور به ترک کشور شده اند و از ۲۰۰۹ تا کنون دست کم ۴۰ نشریه توسط مقام های حکومتی در ایران توقیف شده اند. در ۱۷ ژانویه، دادگاه عالی ایران حکم اعدام سعید ملکپور، وبلاگنویس مقیم کانادا، که به جرم «توهین و بی حرمتی به اسلام» در اکتبر ۲۰۱۱ محکوم شده بود را تایید کرد. دست کم دو نفر دیگر نیز توسط قوه قضائیه ایران در ارتباط با جرایم اینترنتی به مرگ محکوم شده اند.
معنای سیاسی هواپیما و فرودگاه
*امین بزرگیان تحلیلگر مسائل اجتماعی ساکن پاریس است
یک: چندی پیش به لندن رفتم- نرفتم. از "اینجا" به سمت "آنجا" پرواز کردم، اما هیچگاه به "آنجا" نرسیدم. این تجربه را "فرودگاه" و همبسته آن "مرز" می سازد. فرودگاه ها مرز سازی های جدید در درون مرزهای دولت-ملت ها هستند وبه سبب همین خصلت به گونه ای مازاد کنترل می شوند. فرودگاه واجد این خصوصیت ویژه است که هنگامی که شما در فرودگاه هستید در (in) کشوری هستید، اما هنوز در(to) آن کشورنیستید.
فرض بگیرید شما در فرودگاه لندن هستید، دوستی با شما تماس می گیرد و می پرسد: رسیدی لندن؟
پاسخ به این سوال به سادگی ممکن نیست. در واقع فرودگاه ها به "بودن" در مکان جغرافیایی ملی بعد سوم می دهند؛ گونه ای "ماشین زمان" یا در فرهنگ عرفانی طی الارض.
در ژانر تخیلی ماشین زمان، فرد جایی هست که نیست. تا پیش از فرودگاه ها این اتفاق تنها در تخیل ممکن بود. به عبارتی می توان گفت که فرودگاه ها نه تنها تخیل تاریخی پرواز را عملی کردند که تخیل فلسفی بی سرزمینی را نیز محقق ساخته اند.
دو: یازده سپتامبربه عنوان شاخص ترین لحظه پیوند هواپیما وسیاست، لحظه ای است یگانه -پس از پایان جنگ جهانی دوم- که انسان غربی به واقع ترسید. تمام سیستم عریض وطویل دانش با پشتوانه ایده پیشرفت، تصویری از انسان غربی برای او ساخته بود که پایانش در بستر بیمارستان رقم می خورد. حالا می دید که بار دیگر او در خیابان می میرد. بخش عمده ای از هیستری عجیب وغریب غرب نسبت به تروریسم به بر هم خوردن این تصویر باز می گردد.
پس از یازده سپتامبر، فرودگاه ها بیش از پیش، تنش زا شدند. فرودگاه به سبب مرزسازی مجدد، اساسا جایی پرازتنش سیاسی است. برای همین است که فرودگاه ها تا این حد برای دولت حاکم، اهمیتی سیاسی دارند و تسخیر آن ها چیزی دست کم از تسخیر کاخ ریاست جمهوری ندارد. اما علاوه بر این، پس از یازده سپتامبر آنها به چیزی شبیه اردوگاه تبدیل شدند.
در زمانی که فرد "غریبه" در فرودگاه است، به سبب استقرار بر روی مرز داخل و بیرون، واجد وضعیتی خاص است که در هیچ موقعیت دیگری آن را تجربه نمی کند. به جز "حاکم" کسی نمی تواند بر روی مرز قانون قدم بردارد. هرکسی یا خودی است یا بیگانه، یا درون است یا بیرون. فرودگاه ها مکان هایی هستند که افراد را برای مدتی کوتاه به بیرون از مرزهای دولت- ملت ها پرتاب می کنند. این بیرون بودگی متضمن اعمال سخت ترین شرایط کنترلی و مراقبتی (به تعبیری اردوگاهی) برآن هاست.
بیراه نیست اگر بگوییم که فرودگاه ها بالاخص پس از یازده سپتامبر چیزی نیستند جز کریدورهای پر زرق و برقی که در دو سوی آن سربازانی تا دندان مسلح با دوربین ها واسلحه هایشان به شما لبخند می زنند. باکوچکترین رفتار یا حمل شی مشکوکی در آنجا، اردوگاه های مدرن خود را به ما می نمایانند.
برای همین است که در فرودگاه ها هویت ملی، مذهبی، قومی و حتی چیستی اسم کوچک با وجود صدها قانون حقوق بشری بیش از هر فضای دیگری تنش زا می شوند. شاید بتوان گفت که یکی از مهمترین مناطق جنگی در دنیای پس از یازده سپتامبر، بین هویت های سیاسی، فرودگاه ها هستند. برای ما فرودگاه جایی است که باید از تمام توانمان استفاده کنیم تا بقیه را متقاعد کنیم که تروریست یا چیزی شبیه به آن نیستیم.
باید اینجا به نکته ای اشاره شود. یازده سپتامبر، سالروز کودتای نظامی نیروهای وابسته به ایالات متحده علیه دولت مردمی آلنده در شیلی نیز است. نکته اینجاست که پس از حمله بنیادگرایی اسلامی به برج های تجارت جهانی، دال یازده سپتامبر از این واقعه خالی شده است. دیگر یازده سپتامبر شیلی در رسانه ها و خاطره ها نیست. یازده سپتامبر تماما انباشته از چیزی دیگر شده است. هواپیماهایی که در خیال قرار بود آمریکا را سرنگون کنند، کثافت او را پنهان کردند.
سه: فرودگاه ها برخلاف ایستگاه های قطار کمتر حامل احساسات انسانی ناشی از سفر یا ملاقات بوده اند. ادبیات و ایماژهای سینمایی پراست از تصاویر احساسی انسانها در ایستگاه های قطار. چیزی که کمتر با واسطه فرودگاه ها اتفاق می افتد. شاید به همین دلیل که فرودگاه ها به سبب موقعیت ژئوپلتیکشان اضطراب آورند و رومانس را پس می زنند.
چهار: سیاست با کمتر شی ای به اندازه هواپیما پیوند خورده است.
دو: یازده سپتامبربه عنوان شاخص ترین لحظه پیوند هواپیما وسیاست، لحظه ای است یگانه -پس از پایان جنگ جهانی دوم- که انسان غربی به واقع ترسید. تمام سیستم عریض وطویل دانش با پشتوانه ایده پیشرفت، تصویری از انسان غربی برای او ساخته بود که پایانش در بستر بیمارستان رقم می خورد. حالا می دید که بار دیگر او در خیابان می میرد. بخش عمده ای از هیستری عجیب وغریب غرب نسبت به تروریسم به بر هم خوردن این تصویر باز می گردد.
پس از یازده سپتامبر، فرودگاه ها بیش از پیش، تنش زا شدند. فرودگاه به سبب مرزسازی مجدد، اساسا جایی پرازتنش سیاسی است. برای همین است که فرودگاه ها تا این حد برای دولت حاکم، اهمیتی سیاسی دارند و تسخیر آن ها چیزی دست کم از تسخیر کاخ ریاست جمهوری ندارد. اما علاوه بر این، پس از یازده سپتامبر آنها به چیزی شبیه اردوگاه تبدیل شدند.
در زمانی که فرد "غریبه" در فرودگاه است، به سبب استقرار بر روی مرز داخل و بیرون، واجد وضعیتی خاص است که در هیچ موقعیت دیگری آن را تجربه نمی کند. به جز "حاکم" کسی نمی تواند بر روی مرز قانون قدم بردارد. هرکسی یا خودی است یا بیگانه، یا درون است یا بیرون. فرودگاه ها مکان هایی هستند که افراد را برای مدتی کوتاه به بیرون از مرزهای دولت- ملت ها پرتاب می کنند. این بیرون بودگی متضمن اعمال سخت ترین شرایط کنترلی و مراقبتی (به تعبیری اردوگاهی) برآن هاست.
بیراه نیست اگر بگوییم که فرودگاه ها بالاخص پس از یازده سپتامبر چیزی نیستند جز کریدورهای پر زرق و برقی که در دو سوی آن سربازانی تا دندان مسلح با دوربین ها واسلحه هایشان به شما لبخند می زنند. باکوچکترین رفتار یا حمل شی مشکوکی در آنجا، اردوگاه های مدرن خود را به ما می نمایانند.
برای همین است که در فرودگاه ها هویت ملی، مذهبی، قومی و حتی چیستی اسم کوچک با وجود صدها قانون حقوق بشری بیش از هر فضای دیگری تنش زا می شوند. شاید بتوان گفت که یکی از مهمترین مناطق جنگی در دنیای پس از یازده سپتامبر، بین هویت های سیاسی، فرودگاه ها هستند. برای ما فرودگاه جایی است که باید از تمام توانمان استفاده کنیم تا بقیه را متقاعد کنیم که تروریست یا چیزی شبیه به آن نیستیم.
باید اینجا به نکته ای اشاره شود. یازده سپتامبر، سالروز کودتای نظامی نیروهای وابسته به ایالات متحده علیه دولت مردمی آلنده در شیلی نیز است. نکته اینجاست که پس از حمله بنیادگرایی اسلامی به برج های تجارت جهانی، دال یازده سپتامبر از این واقعه خالی شده است. دیگر یازده سپتامبر شیلی در رسانه ها و خاطره ها نیست. یازده سپتامبر تماما انباشته از چیزی دیگر شده است. هواپیماهایی که در خیال قرار بود آمریکا را سرنگون کنند، کثافت او را پنهان کردند.
سه: فرودگاه ها برخلاف ایستگاه های قطار کمتر حامل احساسات انسانی ناشی از سفر یا ملاقات بوده اند. ادبیات و ایماژهای سینمایی پراست از تصاویر احساسی انسانها در ایستگاه های قطار. چیزی که کمتر با واسطه فرودگاه ها اتفاق می افتد. شاید به همین دلیل که فرودگاه ها به سبب موقعیت ژئوپلتیکشان اضطراب آورند و رومانس را پس می زنند.
چهار: سیاست با کمتر شی ای به اندازه هواپیما پیوند خورده است.
